هر پدیده انفجاری یا فورانی با منشأ مغناطیسی که در جو خورشید رخ می‌دهد و به آزاد شدن انرژی فراوان می‌انجامد طوفان خورشیدی یا طوفان مغناطیسی نامیده می‌شود. پارامترهای یونسفری تحت تأثیر فعالیت‌های خورشیدی می‌باشند. شاخص‌های ژئومغناطیسی از جمله KP، DST و F10.7 معیاری برای بیان میزان فعالیت‌های خورشیدی هستند.
شاخصKP
دانشمندان برای اندازه‌گیری قدرت یک طوفان ژئومغناطیسی، پارامتری به نام شاخص KP را اندازه می‌گیرند که نشانگر آهنگ تغییرات میدان‌های مغناطیسی نزدیک زمین است. ازآنجاکه رابطه غیرخطی بین مقیاس K و نوسانات مغناطیسی وجود دارد، معنادار نیست که میانگینی از یک مجموعه شاخص K ارائه گردد. به همین منظور شاخص K به یک مقیاس خطی به نام a برده می‌شود. میانگین هشت مقدار از شاخص a در یک روز مقدار شاخص AP را می‌دهد. شاخص K اختلال کمی در مؤلفه افقی میدان مغناطیسی زمین را با یک عدد صحیح در محدوده صفر تا نه نشان می‌دهد که از مشاهدات مگنتومتر بافاصله زمانی سه‌ساعته حاصل می‌شود[۱].
بازه تغییرات شاخص‌های AP و KP
دانشمندان برای اندازه‌گیری قدرت یک طوفان ژئومغناطیسی، پارامتری به نام شاخص KP را اندازه می‌گیرند که نشانگر آهنگ تغییرات میدان‌های مغناطیسی نزدیک زمین است.
شاخص DST
شاخص(Disturbance Storm Time) DST اطلاعاتی در مورد قدرت جریانات حلقوی در اطراف زمین که ناشی از پروتون و الکترون‌های خورشیدی است ارائه می‌دهد. حلقه کنونی در اطراف زمین یک میدان مغناطیسی ایجاد کرده است که به‌طور مستقیم برخلاف جهت میدان مغناطیسی زمین است. اگر اختلاف بین پروتون‌ها و الکترون‌های خورشیدی بیشتر شود، میدان مغناطیسی زمین ضعیف‌تر می‌گردد. مقدار منفی شاخص DST به این معنی است که این میدان مغناطیسی زمین ضعیف شده است که این مورد به‌ویژه در طوفان‌های خورشیدی رخ می‌دهد.
شاخص(Disturbance Storm Time) DST اطلاعاتی در مورد قدرت جریانات حلقوی در اطراف زمین که ناشی از پروتون و الکترون‌های خورشیدی است ارائه می‌دهد.
شاخصF10.7
شاخصF10.7 شار رادیویی خورشید را در طول‌موج ۷/۱۰ سانتی‌متر و در واحد فرکانس اندازه‌گیری می‌کند. F10.7 ارتباط خوبی با تعداد لکه‌های خورشیدی و اشعه ماورای بنفش دارد.F10.7 از سال ۱۹۴۷در Ottawa و بعدازآن در رصدخانه‌ای در British Columbia اندازه‌گیری شده است. برخلاف بسیاری از شاخص‌های خورشیدی، شار رادیوییF10.7 می‌تواند به‌راحتی بر اساس روز از سطح زمین و در تمام شرایط آب و هوایی اندازه‌گیری شود. شار رادیویی می‌تواند از کمتر از SFU50 تا بیشتر از SFU 300 در طول دوره‌ای از یک چرخه خورشیدی متفاوت باشد [۲]و[۳].
شاخصF10.7 شار رادیویی خورشید را در طول‌موج ۷/۱۰ سانتی‌متر و در واحد فرکانس اندازه‌گیری می‌کند.
منابع:
[۱] G. K. Rangarajan, T. Iyemori, “Time variations of geomagnetic activity indices Kp and Ap: an update”, Ann. Geophysicae, 15, 1271-1290, 1997
[۲] J.G. Kappenman et al., “Geomagnetic storms can threaten electric power grid”, Earth in Space, Vol. 9, No. 79, -11, 1997
[۳] E Stoupel et al., “Clinical Cosmobiology –Sudden cardiac death and daily/monthly geomagnetic, cosmic ray and solar activity – the Baku study (2003-2005) ”, Sun and Geosphere, Vol. 1, No. 2, 13-16, 2006
