سخنرانی دکتر نادیا عباس‌زاده طهرانی -دبیر علمی نشست – سرپرست مرکز زیست فضا و محیط زیست پژوهشگاه هوافضا در نشست تخصصی چالشهای کاربرد سنجش از دور در مدیریت منابع سرزمین ایران و بیان علت نامگذاری هفته جهانی فضا
امروزه بیش از هر زمان دیگر و مهمتر از هر اقدام دیگر نیازمند کاهش اثرات منفی حضورمان روی کره ی زمین هستیم چرا که زنگ های خطر مدت هاست که برای ما به صدا در آمده است و در روند فرسوده سازی منابع سرزمین مان از حدود آستانه های ایمن فراتر رفته ایم و به نقاط بحرانی و سقوط اکوسیستم های طبیعی و به تبع آن اکوسیستم های اقتصادی خودمان نزدیک شده ایم.
تغییرات شدید اقلیمی، گرم شدن کره ی زمین، کاهش لایه اوزون، کمبود شدید منابع آب شیرین، جنگل زدایی، کویر زایی، انتشار بی رویه آلودگی ها در منابع آب، خاک و هوا، نابودی فزاینده تنوع زیستی، سیل ها، خشکسالی ها و زلزله های اخیر به طور کلی کاهش کیفیت و کمیت سرزمین به دلیل دستکاری و برداشت بی رویه از آن ها از جمله مشکلات خطیر محیط زیستی هستند که نسل حاضر بشر و همچنین آینده با آن روبه رو است.
تعدد، شدّت و وسعت این مخاطرات و پیچیدگی و ناشناختگی این فرایند ها و همچنین رفتار غیر قابل پیشبینی اکوسیستم در پاسخ به این تنش ها، مطالعه ی آنها را با پیچیده گی همراه میکند.
از طریق دیگر معدودی از فناوری های نوین و پاک مانند فناوری فضایی به دلیل خواص منحصر به فرد خود مانند جامعیت، قابلیت تکرار پذیری، در دسترس بودن، تنوع و دقت و هزینه مناسب می تواند جهت کاهش و درک ارتباطات پیچیده میان عناصر زمین و حصول راه کارهای مناسب جهت مدیریت پایدار منابع محدود به آن استفاده بشود.
در این راستا ما با درک این وضعیت و امکانات در پژوهشگاه هوا و فضا و در مرکز زیست فضا و محیط زیست گروه کاربرد هوا و فضا شکل گرفته که معمولا در بکارگیری دانش هوا و فضا با تکیه بر علم و فناوری سنجش از دور در جهت پایش و مدیریت منابع سرزمین و محیط زیست فعالیت دارد.
همان طور که مطلع هستید سنجش از دور با قابلیت های منحصر به فرد خود علارغم مدت زمان کوتاه حضور خودش در مقایسه با علوم دیگر یک سری از مشکلات مرتبط با تامین اطلاعات از پهنای سرزمین را هموار کرده است.
امروزه در بسیاری از کشوهای جهان دارای کاربرد های مختلف هست و بخصوص در مدیریت منابع سرزمین بکار گرفته می شود و جایگاهی محبوب و ویژه پیدا کرده است اما متاسفانه بکار گیری قابلیت های آن در نهاد های اجرایی کشور ما هنوز به طور کامل نهادینه نشده است و خلل قابل توجهی در مراکز تولید دانش و نهاد های بهره بردار در این حیطه وجود دارد.
رفع این خلل نیاز به جلسات مشترک و مستمر میان دانشگاه ها و پژوهشگاه ها به عنوان قطب های علمی کشور و نهاد ها و سازمان های اجرایی کشور می باشد. از این رو فراهم کردن یک فضای مناسب جهت ارتباط و تعامل مناسب بین نهاد ها جهت بیان دقدقه ها ، اولویت ها و توانمندی های خود در حیطه فناوری هایی فضایی امری ضروری به نظر میرسد.
لذا هدف از برپایی این نشست شناخت خلل ها و همچنین هم اندیشی مناسب جهت ایجاد یک تعامل سازنده برای مدیریت منابع کشور توسط بکارگیری دانش و فناوری سنجش از دور است چرا که در کشور پهناور ایران با تنوع بالا اکوسیستمی، منابع طبیعی فراوان و چالش های بسیار محیط زیستی دسترسی به علم و فناوری که مناسب ترین داده ها و اطلاعات در خصوص وضعیت سرزمین را با تقاطع زمانی و مکانی مطلوب با کمترین هزینه ممکن در اختیار محققان و تصمیم گیران قرار دهد بسیار ارزنده و ضروری است.
دیگر موضوعاتی که در نشست مورد بررسی قرار خواهد گرفت عبارتند از:
هم اندیشی درباره چگونگی تعامل موثرتر میان مراکز علمی و تحقیقاتی و نهاد های کاربر فناوری سنجش از دور و یافتن خلل ها و ارائه راه حل های موثر و کلیدی
ریشه یابی چالش های موجود جهت آماده شدن ایده ها از ایده اولیه تا اجرا
بررسی مهمترین نیازها و الویت های کشور و دستگاه های بهره بردار در حوضه فناوری های فضایی به جهت مدیریت پایدار منابع کره ی زمین
چگونگی بکار گیری دستاورد های فناوری فضایی در برنامه ریزی منابع سرزمین
معرفی فعالیت های سازمان فضایی ایران در جهت توسعه کاربرد و ارائه ی خدمات فضایی در سطح ملّی و بین المللی
و همچنین معرفی سایر توانمندی های پژوهشگاه هوا و فضا و سایر نهاد های علمی در توسعه ی دانش و فناوری سنجش از دور و بکارگیری آن در جهت پایش محیطی و توسعه ی پایدار کشورمون
در انتها تشکر و قدردانی مجدد میکنم از حضور و همراهی شما سروران گرامی امیدوارم با مشارکت فعالتون در بحث ها و ارائه ی دیدگاه ها، طرح پرسش های کلیدی و ارائه پاسخ های کلیدی تر به مبنای علمی این نشست بیافزایید.
