اطلس های اقیانوسی[۱] اطلس هایی هستند که به تعیین کمیت های مربوط به فیزیک دریا می پردازند. اطلس های اقیانوسی توسط آزمایشگاه اقلیم اقیانوسی از مرکز ملی داده های اقیانوسی[۲] در آمریکا تولید شده است. اطلس های اقیانوسی برای اولین بار در سال ۱۹۹۴ تولید شد ولی بعد از آن ورژن های دیگری از این اطلس ها در سال های ۱۹۹۸، ۲۰۰۱، ۲۰۰۵، ۲۰۰۹ و ۲۰۱۳ تولید شد. پارامترهای اطلس های اقیانوسی شامل هشت پارامتر اقیانوسی از قبیل دما و شوری[۳] اقیانوس، اکسیژن حل نشده، اکسیژن ظاهری، درصدی اکسیژن اشباع، فسفات[۴]، سیلیسیک اسید[۵] و نیترات[۶] در سطح عمق های استاندارد برای دوره های زمانی سالیانه، فصلی و ماهیانه است. رزولوشن مکانی این پارامترها ۱ درجه و نیز ۵ درجه است. این پارامترها به ۳۳ فواصل عمودی سطح استاندارد از سطح اقیانوس ۰ متر) تا عمق ۵۵۰۰ متر به طور غیر پیوسته بر اساس مختصات عرض جغرافیایی در دسترس می باشند. فرمت اولیه این داده ها به صورت اسکی بوده که از ورژن اطلس اقیانوسی ۲۰۰۵ به بعد فرمت نت سی دی اف نیز در دسترس استفاده کنندگان قرار گرفت.
می دانیم چگالی آب اقیانوس تابع پارامترهای دما و شوری است. در مناطقی که شوری بالا باشد چگالی نیز بالا است، چون بین این دو رابطه مستقیم وجود دارد. در مناطق استوایی به دلیل بالا بودن بارندگی شوری پایین است و لذا چگالی نیز پایین است. علاوه بر این در این مناطق آب و هوای حاره ای حاکم بوده و دما بالا است و هرچه دما بالاتر باشد چون آب نیز کمی منبسط میشود، لذا چگالی کم میشود و در عرضهای ۱۰ درجه شمالی و جنوبی با وجود کمی دما و به دلیل بالا بودن تبخیر نسبت به بارندگی، شوری زیاد می شود و به همین دلیل از استوا به طرف عرض های بالاتر میزان چگالی آب دریا سیر صعودی پیدا می کند. تغییرات چگالی آب محدوده ۱۰۰۰ تا ۱۰۷۰ کیلوگرم بر متر مکعب است که میانگین آن ۱۰۲۷ کیلوگرم بر متر مکعب است. با افزایش عمق چون نور کمتری به اعماق درونی آب می رسد، لذا شاهد کاهش دما و افزایش چگالی خواهیم بود اما در عمق بیشتر از ۱۵۰۰ متر تغییرات دمای آب روند آرامی دارد.
[۱] World Ocean Atlas
[۲] Ocean Climate Laboratory of the National Oceanographic Data Center
[۳] Salinity
[۴] Phosphate
[۵] Silicic Acid
[۶] Nitrate
متوسط سالیانه اکسیژن حل شده بر حسب ml/l در عمق ۱۰۰ متری، اطلس ۲۰۱۳V2
مشاهدات شوری سطح اقیانوس در فصل بهار، بازه زمانی ۲۰۰۵ تا ۲۰۱۲، اطلس ۲۰۱۳V2
متوسط آماری دمای اقیانوس ماه July بر حسب سانتیگراد در عمق ۱۵ متری. بازه زمانی ۲۰۰۵ تا ۲۰۱۲، اطلس ۲۰۱۳V2
برای دسترسی به مجموعه اطلس ها و پایگاه داده اقیانوسی به آدرس سایت NOAA مراجعه کنید. در این صفحه لینک های دسترسی به ورژن های مختلف اطلس های اقیانوسی قرار دارند. بعد از انتخاب اطلس، دریافت داده و تولید شکل ها و نقشه های مختلف بر اساس نوع پارامتر، عمق، و دوره زمانی دلخواه امکان پذیر خواهد بود.
