پرسشگان (به انگلیسی: Q&A یا FAQ )، فهرستی از پرسش و پاسخ‌های رایج در زمینه‌ای خاص و در ارتباط با موضوعی مشخص است. این بار آپسیس و در ادامه فعالیت های آکادمیک خود اقدام به تولید پرسشگان در زمینه های تخصصی ژئوماتیک کرده است.
Frequently asked questions = FAQ
Questions and Answers = Q&A
سمت چیست؟
“سمت”، نام سامانه موقعیت یابی تهران است. این سامانه به منظور بهره برداری هرچه بهتر از شبکه ای با همین نام که جهت تعیین موقعیت ۲۴ ساعته دقیق و آنی در سطح شهر تهران، طراحی، پیاده سازی و راه اندازی شده است. این شبکه دارای پوشش GPS only و GPS & GlONASS می باشد و با استفاده از آن کاربران امکان دریافت تصحیحات و تعیین موقعیت RTK با دقت سانتیمتری و نیز تعیین موقعیت DGPS با دقت دسی متر را دارا بوده و علاوه بر آن می توانند جهت انجام Post Process به داده های خام شبکه نیز دست یابند.
Differential Global Positioning System = DGPS
RTK یا تعیین موقعیت آنی دقیق چیست؟
RTK را می توان تکنیک تعیین موقعیت دقیق ماهواره ای با استفاده از یک یا چند ایستگاه معلوم (Base) تعریف نمود. این ایستگاه ها که به عنوان ایستگاه های زمینی مشاهدات ماهواره ای به کار گرفته می شوند و تجهیزات مربوطه به صورت موقت یا دائمی بر روی آنها نصب می باشد قادرند در بازه زمانی کوتاهی از طریق ارتباطات رادیویی، سرویس پیام کوتاه و یا اتصالات بیسیم و اینترنتی تصحیحات محاسبه شده براساس مشاهدات خود را برای گیرنده های ماهواره ای متحرک و مستقر بر نقاط مجهول (Rover) ارسال نمایند. بدین ترتیب موقعیت ایستگاه مجهول با دقت بالایی بدست خواهد آمد. تکنیک تعیین موقعیت RTK شامل دو حالت ایستگاهی و شبکه ای می باشد.
Real Time Kinematic = RTK
مزایای RTK شبکه ای نسبت به حالت ایستگاهی چیست؟
- پوشش کامل منطقه
- دسترسی به دقت سانتی متری در حداقل زمان ممکن
- به حداقل رساندن وابستگی دقت تصحیحات به فاصله گیرنده از ایستگاه اصلی
- دستیابی به دقت یکنواخت در نقاط داخل شبکه
- نیاز به ایستگاههای اصلی کمتر و درنتیجه کاهش هزینه
- کاهش تعداد Short Line و بهبود صحت بسته شدن شبکه های نقشه برداری . توانایی اتصال به نقاط کنترل بسیار دور ،که در شرایط عادی غیر ممکن به نظر می رسد
- توانایی برداشت آسان مرزهای طبیعی نامنظم به عنوان یک عملیات کنترلی بسیار دقیق
برای پسا پردازش چگونه می توان به داده های خام (RINEX Files) دست یافت؟
برای دستیابی به RINEX Files کافی است کاربر سامانه “سمت” در بخش RINEX Job Service یک New job ایجاد و نام ایستگاه مورد نظر و تعداد روزها و ساعت های مورد نیاز ذکر کند. راهنمای تفصیلی این کار در بخش راهنما موجود است.
RINEX = Receiver Independent Exchange Format
دقت تعیین موقعیت آنی در شبکه “سمت” چه میزان است؟
نتایج تست شبکه سمت با استفاده از یک گرید ۵ km*5km از نقاط تست که به هر سه روش i-MAX , MAX و VRS قرائت و با برداشت استاتیک همان نقاط کنترل شدند، دقت مسطحاتی بهتر از ۲ سانتی متر سانتیمتر و ارتفاعی بهتر از ۴ سانتیمتر را نشان داد که به صورت دو جدول و دو نمودار در بخش دقت شبکه ارائه شده است.
تعیین موقعیت در سامانه سمت بر پایه چه دیتومی می باشد؟
با توجه به کاربرد دیتوم WGS1984 به عنوان مبنای تعیین مختصات جغرافیایی در کشور، در شبکه “سمت” نیز از همین مبنای مختصاتی استفاده می شود.
پوشش سامانه سمت چگونه است؟
محدوده پوشش شبکه RTK تهران با دقت مسطحاطی حداکثر ۲ سانتی متر و دقت ارتفاعی حداکثر ۴ سانتی متر ، کل سطح استان تهران و این شبکه دارای محدوده پوشش خارجی با دقت مذکور با فاصله ۱۲۰ کیلومتر از هر یک از ایستگاههای مرجع می باشد.
سامانه سمت چه سرویس هایی را در اختیار کاربران قرار می دهد؟
آگاهی از موقعیت مکانی و سایر مشخصات ایستگاههای رفرنس شبکه، امکان دسترسی به داده های خام شبکه در روزها و ساعتهای دلخواه، پسا پردازش آنلاین داده و ارائه نتایج، دسترسی به یک ایستگاه مرجع مجازی در موقعیت مکانی دلخواه، دسترسی به انواع پکیجهای تصحیحات آنی جهت تعیین موقعیت به روش RTK و همچنین ارائه گزارش از کیفیت داده ها در ایستگاه های رفرنس، مهمترین سرویس های موجود در این سامانه می باشند.
چگونه می توان به سامانه سمت دسترسی یافت؟
دسترسی به شبکه “سمت” بسیار ساده است. کافی است متقاضی در سایت ثبت نام نموده و با توجه به سرویس موردنیاز خود تعرفه مشخص شده (فعلا رایگان) را پرداخت نماید. انجام ثبت نام از اینجا (Spider Business Center) امکان پذیر می باشد.
چه کسانی می توانند از سامانه سمت استفاده کنند؟
تمامی کاربرانی که گیرنده های GPS دارای GSM Modem داشته باشند می توانند از تصحیحات این شبکه که از طریق اینترنت و در قالب پروتکلهای NTRIP و TCP/IP منتشر می شوند استفاده نمایند.
فرمت های تصحیحات منتشر شده در شبکه سمت کدامند؟
فرمت تصحیحات ارسالی از شبکه RTK تهران عبارتند از:
- RTCM2x-type1,2 برای حالت DGPS
- RTCM2x-type18,19 برای حالت FKP
- RTCMx3-extended برای حالتهای MAX و i-MAX و VRS
- CRM برای حالت ایستگاهی
ارتفاع ژئوئید چیست؟
جدایی بین ژئوئید و بیضوی مرجع را گویند. این نوع ارتفاع را معمولا ارتفاع مطلق می نامند. اگر ارتفاع ژئوئید را نسبت به بیضوی غیر ژئوسنتریک بسنجیم در آن صورت ارتفاع آن نسبی است.
ارتفاع ارتومتریک چیست؟
فاصله هندسی بین یک نقطه از سطح زمین و ژئوئید در طول قائم بر ژئوئید (خط شاقولی) را ارتفاع ارتومتریک گویند. از آنجا که ژئوئید یک سطح هم پتانسیل است بنابراین ارتفاع ارتومتریک با میزان جاذبه و تغییرات آن در محل ارتباط دارد.
ارتفاع ژئودتیک چیست؟
فاصله بین یک نقطه در سطح زمین با سطح یک بیضوی در طول قائم بر بیضوی را ارتفاع ژئودتیک گویند که با GPS بدست می آید. ارتفاع ژئودتیک کاملا وابسته به فضای ریاضی می باشد.
عدد تصحیحات ANTEX چیست؟
در آنتن های GNSS ، کلیه مشاهدات نسبت به مرکز فاز الکتریکی آنتن انجام می شود حال آنکه مرکز فاز الکتریکی آنتن GNSS یک نقطه ثابت و مشخص نبوده و برای هر سیگنال و در هر زاویه ارتفاعی ، مقدار آن متفاوت می باشد. همچنین خطای آفست آنتن برای هر آنتن مقداری ثابت در سه راستای X,Y,Z می باشد و برای حذف این اثر ،IGS مدلهایی را موسوم به ANTEX تهیه و در پایگاه خود منتشر می کند.
عدد نرخ ثبت داده (Rate) چیست؟
قبل از انجام مشاهدات باید نرخ ثبت داده ها به گیرنده معرفی شود و تابع نوع روش تعیین موقعیت می باشد و فاصله زمانی بین Rateها را Epoch می گویند.
ابهام فاز (N) چیست؟
عدد ابهام فاز تعداد طول موج های صحیح کامل ولی مجهول بین گیرنده و ماهواره است و زمانی که گیرنده را روشن می کنیم گیرنده ماهواره های موجود در افق دید را جستجو می کند سپس عمل همزمان نمودن ساعت ها (Syncchronize) را انجام می دهد، در نهایت نیز به ماهواره ها قفل کرده (Lock) و شروع به جمع آوری (Data Tracking) می کند. از مرحله جستجو تا مرحله قفل کردن، گیرنده قادر به شمارش تعداد طول موج های صحیح نمی باشد که به این حالت ابهام فاز (Ambiguty)می گویند.
قابلیت XRTK در گیرنده ها چیست؟
XRTK قابلیتی است که با فعال کردن آن در گیرنده ها امکان دریافت تصحیحات را در زیر درختان ، جاهای سرپوشیده و در کنار دیوارها افزایش می دهد و معمولا در گیرنده ها در قسمت “RTK Setting” و بنام “Compute XRTK positions” می باشد.
چگونه از سامانه سمت ارتفاع ارتومتریک را دریافت نماییم؟
سامانه “سمت” قابلیت ارایه ارتفاع ارتومتریک را علاوه بر ارتفاع ژئودتیک به صورت آنلاین در تصحیحات RTK و به صورت آفلاین در پردازشهای Computation دارد و در برداشت های RTK با فعال کردن گزینه “Use Auto coordinate system” که معمولا در قسمت “RTK Setting” گیرنده قرار دارد می توان ارتفاع ارتومتریک را همراه با دیگر پارامترها دریافت نمود.
منبع: سایت سامانه موقعیت یابی تهران (سمت)
برای آشنایی، آموزش و چگونگی استفاده از سامانه های CORS به ویژه سامانه موقعیت یابی تهران می توانید از دوره های کار با دستگاه جی پی اس مدرسه آپسیس بهره مند شوید.
? معرفی دوره تئوری و عملی کار با دستگاه GPS + دوره آموزشی نرم افزار LGO
دوره کار با دستگاه GPS به صورت تئوری و عملی یکی از دوره های آموزشی نرم افزارهای تخصصی و تجهیزات نقشه برداری مدرسه آپسیس است و شامل سرفصل های مروری بر انواع روش های موقعیت یابی، سیستم های مختصات و سامانه های مکان یابی، آشنایی با اصطلاحات فنی جی پی اس و گیرنده های GPS/GNSS، نحوۀ استقرار و اتصال دستگاه، تنظیمات نرم افزار و ایجاد ارتباط بین گیرنده ها، برداشت Online RTK, RTK, Static و آموزش نرم افزار پردازش داده ها است.
? معرفی دوره آموزشی نرم افزار LGO
با توسعه و پیشرفت روزافزون سامانه های تعیین موقعیت ماهواره ای، نرم افزارهای پردازش و تجزیه و تحلیل داده های ماهواره ای نیز رشد و توسعه یافته اند. از جمله این نرم افزارها، می توان به Leica Geo Office که توسط شرکت لایکا روانه بازار شده است اشاره نمود. LGO یکی از قدرتمندترین و کاربر پسندترین نرم افزارها در زمینه نقشه برداری و ژئوماتیک است که از انواع اندازه گیری ها و داده های توتال استیشن، ترازیاب و گیرنده های GNSS پشتیبانی می کند. LGO ابزاری است ایده آل برای نمایش، پردازش، کنترل کیفیت و بایگانی کردن داده های نقشه برداری.
سرفصل های دوره آموزشی نرم افزار LGO
۱٫ معرفی سیستم GPS
۲٫ معرفی روش های مختلف مشاهداتی با GPS
۳٫ آشنایی مقدماتی با محیط نرم افزار Leica Geo Office
۴٫ برنامه ریزی برای انجام مشاهدات با استفاده از نرم افزار Geo Office
۵٫ ساخت پروژه و آماده نمودن اطلاعات برای پردازش
۶٫ پردازش اطلاعات
۷٫ انجام یک پروژه عملی
