فیفا، اگرچه دیرتر از دیگر فدراسیون های ورزشی، بالاخره اهمیت فناوری های موقعیتی و GPS در فوتبال را درک نموده است. در خلال برگزاری مسابقات جام جهانی روسیه، هم درون زمین فوتبال و هم خارج آن، شاهد نقش آفرینی هر چه با اهمیت تر فناوری (خصوصاً GPS و فناوری های تعیین موقعیت) بودیم. در حالیکه فناوری خط گل که بر مبنای تعیین موقعیت دقیق عمل می کند سرنوشت قهرمانی را دستخوش تغییر کرده است، بکارگیری فناوری های قابل پوشیدن، داده های موقعیتی بازیکنان و معیارهای تحلیل تاکتیکی، دیگر پارامترهای خبر ساز این جام بودند.
عملکرد الکترونیکی و سامانه های ردیابی
مدتی است که فناوری های پوشیدنی GPS مبنا در جلسات تمرینی مورد توجه قرار گرفته اند، اما تا چندی پیش و حتی تا جام جهانی قبلی در برزیل، اجازه بکارگیری آنها در رقابت های ورزشی صادر نشده بود. در فوریه ۲۰۱۵ فدراسیون جهانی فوتبال با استفاده از سیستم های ردیابی الکترونیکی در تجهیزات رسمی، تنها در زمان برگزاری جام جهانی زنان در کانادا، موافقت نمود.
در ماه مارس امسال و تنها سه ماه پیش از آغاز جام جهانی در روسیه، فیفا اجازه بکارگیری سیستم های ردیابی و عملکرد الکترونیکی در مسابقات را صادر نمود. حالا آنالیزورهای تیم ها اجازه انتقال داده و ارتباط با مربیان در طول برگزاری مسابقات را داشتند.
دپارتمان نوآوری های فنی در حوزه فوتبال فیفا بر استاندارد نمودن عملکرد سیستم های ردیابی الکترونیکی (EPTS) تمرکز نموده و بنابراین به دنبال راهنمایی افراد مرتبط با فوتبال در ارتباط با بکارگیری EPTS در رقابت هاست.
جام جهانی ۲۰۱۸ شاهد استفاده هر ۳۲ تیم از این فناوری بوده است. هر تیم اجازه استفاده از ۳ تبلت، دوتا برای آنالیزورهای روی جایگاه و نیمکت و یکی برای تیم پزشکی را داشته است که این تبلت ها به اطلاعات آنی (با تاخیری ۳۰ ثانیه ای) در ارتباط با مشخصات بازیکنان، اطلاعات موقعیتی، و اندازه گیری ویدئویی دسترسی داشتند.
فناوری های پوشیدنی GPS مبنا، که ممکن است در قالب پیراهن و ساعت یا هر سنجنده دیگر روی بدن بازیکن تعریف شده باشند، در هر ثانیه چندصد داده مکانی از موقعیت بازیکن، فاصله پوشش داده شده، سرعت و شتاب، ضربان قلب، تا دقت شوت ها و اثر تکل ها را ثبت می کنند. با بکارگیری این داده ها در یک سکوی تحلیلی، مربیان بر اساس نیازهای موقعیت هر بازیکن قادر به برنامه ریزی استراتژی های تیمی، تعویض ها، طراحی جلسات تمرین فیزیکی و مانند آن هستند. GPS امکان بررسی میزان افت بازی از طریق نمایش اختلاف میان بیشترین سرعت دو در طول ۱۵ دقیقه ابتدایی و انتهایی مسابقه را نیز دارد. این تفاوت می تواند مشخص کننده میزان خستگی بازیکنان و تناسب تیم باشد.
تعدادی از تیم های مطرح نظیر آلمان، برزیل، پرتغال (قهرمان اروپا)، بلژیک، انگلستان، لهستان، دانمارک و مراکش در طول جام جهانی از فناوری STATSports بهره گرفتند. تیم های مختلف دیگری نیز از محصولات شرکت هایی نظیر Catapult، Zepp، FieldWiz و غیره استفاده کردند. جالب است بدانید که آدیداس خط تولید miCoach خود را با Runtactics، ارائه دهنده لباس های هوشمند ورزشی، که در سال ۲۰۱۵ خریداری کرده، ادغام نموده است.
در ماه مارس، فدراسیون فوتبال آمریکا از همکاری با STATSports خبر داد. در قالب این همکاری که بزرگترین برنامه پایش داده های بازیکنان قلمداد می شود، در حدود ۶۵۰۰ واحد ردیابی GPSای APEX بین تیم های مردان، زنان، جوانان، پارا المپیک، فوتسال، فوتبال ساحلی، مدارس فوتبال و NWSL توزیع می شود.
بیایید نگاهی به برخی تجهیزات پوشیدنی محبوب که در فوتبال مورد استفاده قرار می گیرند بیندازیم.
STATSports
STATSports محصولاتی نظیر Apex و Viper Pod را ارائه می دهد.
تیم برزیل در حال استفاده از Apex STATSports در جام جهانی ۲۰۱۸
Apex یک جلیقه سیاه رنگ فشرده است که زیر پیراهن ورزشی معمولی پوشیده می شود. این جلیقه دارای یک ابزار ردیابی است که درون شکاف بین شانه ها قرار گرفته و در بردارنده آرایه ای از سنجنده هاست. این سنجنده ها شامل GPS برای ردیابی موقعیت، شتاب سنج برای اندازه گیری سرعت، ژیروسکوپ برای اندازه گیری زوایای سه بعدی و مناطیس سنج برای ثبت راستای حرکت هستند. این ابزار حاوی یک پردازشگر که داده های خام و محاسبات را بصورت آنی تلفیق کرده و شاخص های عملکردی نظیر فاصله طی شده و تعداد دورهای کامل شده را ارائه می دهد نیز هست. تیم برزیل از Apex در جام جهانی ۲۰۱۸ استفاده کردند.
Viper Pod یک سنجنده کوچک است که داخل پوشاک Viper بطور خاص طراحی شده (جلیقه، زیرپوش) جاسازی می شود تا داده های عملکرد 
بازیکن را جمع آوری نماید. این دستگاه که به طور گسترده در لیگ برتر انگلستان و لالیگا مورد استفاده قرار گرفته است، در این جام جهانی توسط برخی تیم های مهم نیز به خدمت گرفته شد. سنجنده داده های عملکرد بازیکن را که بصورت آنی و از طریق نرم افزار Viper Live Streaming جمع آوری کرده و برای دانلودهای بعدی ثبت می نماید. این سنجنده قابلیت انجام تحلیل های آنی برای مشاهده موقعیت و حرکات بازیکن از نمای بالا روی یک صفحه نمایش را نیز دارد. یکی از ویژگی های این اپلیکیشن تولید خودکار خلاصه پس از مسابقه است. این سنجنده حالت Team Game که در آن چندین بازیکن بر اساس فعال سازی موقعیت مکانی شان به هم متصل می شوند را نیز در اختیار دارد.
Catapult OptimEye
سری محصولات OptimEye تولید شده توسط Catapult در بیش از ۲۰ ورزش در سطح قهرمانی برای انجام تحلیل های فنی، توان بخشی، تاکتیکی و فیتنس مورد استفاده قرار می گیرد. این سری در بردارنده مدل های مختلفی است، X4، G5 و S5 و سیستم تعیین موقعیت محلی داخلی OptimEye T5.
Catapult OptimEye G5 یک دستگاه پایش دروازه بان است
Catapult OptimEye G5 اولین دستگاه پایش مختص دروازه بانان است. این دستگاه که توسط بیش از ۴۰۰ سازمان ورزشی در سرتاسر جهان بکار گرفته شده است، پارامترهای مختلفی در ارتباط با شیرجه های دروازه بان شامل جهت، شدت، میزان پرش، شتاب و کاهش سرعت و تغییرات جهت را اندازه گیری می کند. این دستگاه به شکل یک سینه بند است که دروازه بان باید آن را زیر پیراهن ورزشی خود بپوشد.
OptimEye X4 یک پایش گر سامانه ورودی است که به محاسبه نیرو، سرعت چرخش، جهت و دویدن به سمت عقب، جلو و کناره ها، کمک می کند. گزارشات ارائه شده در بردارنده ابزارهایی گرافیکی نظیر موقعیت بازیکن، سرعت، سرعت ضربان قلب، مدت فعالیت و زمان ریکاوری هستند.
OptimEye S5 مدلی پیشرفته است که توسط ارتش نیز آزمایش شده است. این دستگاه تمام ویژگی های OptimEye X4 را دارد. اما چیزی که آن را نسبت به سایر مدل ها در جایگاه برتری قرار می دهد آن است که این دستگاه تنها ردیاب ورزشکاری است که برخوردها را نیز ثبت می کند. S5 امکان اتصال به محصولات Open Fields که راه حلی سفارشی شده برای تحلیل داده ها و اندازه گیری های عملیاتی است، را نیز دارد.
OptimEye T5 امکان انجام هردو حالت ردیابی خارجی و داخلی را دارد. بسیاری از استادیوم های امروزی دارای سقف و یا سکوهای بزرگ بالای زمین هستند و دریافت سیگنال های GPS در آنها مشکل است. T5 این مشکل را با تعیین موقعیت مطلق با دقت ۱۰ تا ۱۵ سانتیمتری حل می کند.
Zepp Play Soccer
Play Soccer تولید شده توسط Zepp سنجنده ای کوچک است که می تواند درون آستین های پیراهن بازیکن کار گذاشته شود. این ابزار نیاز به جفت شدن از طریق بلوتوث با یک اپلیکیشن تلفن همراه را دارد،در این صورت الگوریتم های مناسب بر روی داده های جمع آوری شده اجرا شده و به اطلاعات به درد بخور تبدیل می شوند. این ابزار می تواند برای تهیه گزارش از بازی ئ بخش های ویدئویی مهم به کار گرفته شود.
ساعت هوشمند داور Hublot Big Bang
این ساعت هوشمند در کسری از ثانیه به داور امکان دانستن این که توپ از خط دروازه عبور کرده است یا نه را می دهد
ساعت هوشمندی که داور برای بهره گیری از فناوری های خط دروازه و VAR (کمک داور ویدئویی) به دست می کند به سنجنده خط دروازه متصل است. این ساعت هوشمند در کسری از ثانیه به داور امکان فهمیدن آنکه توپ حیقتاً بطور کامل از خط دروازه عبور کرده و گل به ثبت رسیده است را می دهد. ساعت هوشمند رسمی استفاده شده توسط داوران در جام جهانی ۲۰۱۸ روسیه Big Bang Referee تولید شده توسط Hublot بود. این یک نسخه اختصاصی است که با سیستم عامل Wear کار می کند و به داوران امکان استفاده از فناوری خط دروازه را می دهد. یک نسخه تجاری از این ساعت نیز موجود است که ۵۲۰۰ دلار قیمت داشته و اطلاعات آنی گل ها، کارت ها، نام زنددگان گل و بازیکنان تعویض شده، زمان باقی مانده از بازی و … را نمایش می دهد.
منبع : www.geospatialworld.net
مطالب مرتبط:
۱. گیرنده ماهواره ای 440 کانال K5UFO کولیدا
۲. یادداشتی از دکتر نانکلی در آستانه پرتاب اولین ماهواره مدرن GPSIII
۳. آموزش استفاده از نرم افزار Locus Pro نرم افزار تخصصی GPS برای نقشه برداری
