فاصله بین خطوط تراز چیست؟ چگونه آن را محاسبه کنیم؟ چه کاربردهایی دارد و چه زمانی مورد نیاز است؟

فاصله بین خطوط تراز چیست؟

فاصله منحنی های میزان در نقشه برداری فاصله قائم و یا اختلاف ارتفاع میان دو خط تراز در یک نقشه توپوگرافی است.

معمولاً فواصل منحنی میزان متفاوتی برای نقشه های مختلف وجود دارد. فواصل منحنی های میزان با در نظر داشتن اندازه منطقه ای که در دست نقشه برداری است، در نظر گرفته می شود.

در هر نقشه، در گوشه پایین سمت راست، فواصل منحنی های میزان مشخص شده است. زمانی که این فاصله در نقشه مشخص نشده باشد، می توان آن را از طریق توضیحاتی که در بخش های بعدی ارائه خواهد شد، محاسبه نمود.

پر کاربردترین فاصله منحنی های میزان در نقشه ای با مقیاس ۱:۲۴۰۰۰، ۲۰ فوت (۱ فوت معادل ۳۰٫۴۸ سانتی متر) است.

شاخص های موثر بر انتخاب فاصله منحنی های میزان

انتخاب فاصله منحنی های میزان پیش از شروع پروسه نقشه بردار و  توسط هدایت کننده گروه بر اساس شاخص های زمینی صورت می گیرد.

چگونه فاصله منحنی های میزان را از نقشه ها محاسبه کنیم؟

یک نقشه حاوی منحنی های میزان، متشکل از خطوط تراز مربوط به یک منطقه جغرافیایی داده شده است. برای حفظ سادگی و آسانی مطالعه نقشه هایی از این دست، نباید ارتفاع مربوط به همه خطوط تراز را به آنها الصاق کنیم. این خطوط نشانه و یا برچسب گذاری شده را اصطلاحاً خطوط تراز اندیس گذاری شده می نامند.

در شکل بالا، خطوط تیره دارای ارتفاع همان خطوط تراز اندیس گذاری شده هستند.

محاسبات مربوط به فاصله منحنی های میزان بصورت زیر است:

مرحله ۱: ابتدا ۲ خط تراز اندیس گذاری شده که با یک ارتفاع مشخص برچسب گذاری شده اند را مکان نمایی کنید.

مرحله ۲: حال اختلاف بین دو خط تراز اندیس گذاری شده انتخاب شده از نقشه را محاسبه کنید.

برای محاسبه اختلاف، مقادیر ارتفاعی خط دارای ارتفاع کمتر را از خط دارای ارتفاع بیشتر تفریق کنید.

مرحله ۳: حال تعداد خطوط بدون اندیس قرار گرفته در بین دو خطی که برای محاسبه فاصله منحنی های میزان در مرحله ۱ انتخاب کرده اید را بشمارید.

مرحله ۴: تعداد خطوط بدست آمده از مرحله قبل را گرفته و با یک جمع کنید.

مرحله ۵: مرحله نهایی محاسبه خارج قسمت تقسیم اختلاف بین دو خط اندیس گذاری شده (مرحله ۲) بر تعداد خطوط بین این دو به علاوه ۱ (مرحله ۵) است.

مرحله ۶: جواب نهایی ای که پس از تقسیم حاصل می شود، فاصله منحنی های میزان یک نقشه توپوگرافی بخصوص است.

مثالی از محاسبه فواصل منحنی های میزان

با در نظر گرفتن نقشه بالا، محاسبه فواصل منحنی های میزان شامل مراحل زیر است:

فرض کنید دو خط تراز با ارتفاع های ۷۰۰۰ و ۷۱۰۰ را داریم و می خواهیم فاصله میان آنها را محاسبه کنیم.

اختلاف بین ۷۰۰۰ و ۷۱۰۰ برابر است با:

تعداد خطوط بین دو خط ارتفاعی ۷۱۰۰ و ۷۰۰۰ چهار عدد است

به این تعداد عدد ۱ را اضافه می کنیم

حال مقدار ۱۰۰ را به ۵ تقسیم می کنیم:

فاصله منحنی های میزان در نقشه فوق برابر با ۲۰ واحد است.

کاربردهای فواصل منحنی های میزان در نقشه برداری

1. زمانی که بخواهیم نقشه منطقه بزرگی را در یک تکه کوچک کاغذ تصویر کنیم، فواصل منحنی های میزان به کار می آیند. فواصل بیشتر بین منحنی های میزان برای مناطق بزرگتر و فواصل کوچکتر در ارتباط با مناطق کم وسعت تر استفاده می شوند.
2. در یک نقشه بزرگ، برای حفظ سادگی قرائت نقشه خطوط تراز اندیس گذاری شده کمتری خواهیم داشت. در این مورد برای استخراج ارتفاع نقاط میانی از فواصل منحنی های میزان استفاده می کنیم.
3. کار زمینی مورد نیاز برای هر نوع سازه، نظیر پل ها، سدها و یا جاده ها را می توان با کمک فواصل منحنی های میزان در نقشه، برآورد نمود.

از آنجایی که فواصل منحنی میزان به شیوه مشابه محاسبه فاصله افقی، برای محاسبه ارتفاع یک منطقه بکار می روند، می توان آن ها را معادل افقی نیز نامید.

تفاوت های میان فواصل منحنی میزان و معادل افقی در قالب جدول زیر ارائه شده اند:

منبع: theconstructor.org